Αρχαιολογικοί χώροι

Αρχαιολογικοι Χώροι

Σε θέση εξαιρετικά στρατηγική για τον έλεγχο των στενών του Ελλησπόντου και τη ναυσιπλοΐα, ηΛήμνος αποτελεί σημαντικό κέντρο του πολιτισμού του βορειοανατολικού Αιγαίου, που άνθησε κατά την πρώιμη εποχή του Χαλκού (3200 - 2000 π.Χ.).

Λόγω της μακραίωνης ιστορίας του νησιού υπάρχουν αξιολογότατοι αρχαιολογικοί χώροι με σημαντικότερους τον οικισμό της Πολιόχνης στα βορειοανατολικά του νησιού, την αρχαία Ηφαιστεία και το Ιερό των Καβείρων στη βορειοανατολική πλευρά του νησιού. Στη δυτική πλευρά του νησιού αξιολογότεροι αρχαιολογικοί χώροι είναι τα ευρήματα του προϊστορικού οικισμού της Μύρινας στα Ρηχά Νερά και ο Ναός τηςΑρτέμιδος στον Αυλώνα

Στο Κουκονήσι, μικρή νησίδα στον κόλπο του Μούδρου, εντοπίστηκε οικισμός, σύγχρονος με τις φάσεις ακμής της Πολιόχνης. Κατοικήθηκε έως τη μυκηναϊκή εποχή (1400 - 1100 π.Χ.). Κοντά στο χωριό Ρεπανίδι, στη θέση Ανυπάτης, βρέθηκαν ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής κοντά σε μεταβυζαντινή εκκλησία.

Στο λόφο του Κάστρου σώζονται λείψανα του λεγόμενου «πελασγικού τείχους» Στην έξοδο της πόλης προς τον Μούδρο βρέθηκε μεγαρόσχημος ναός της χθόνιας Αφροδίτης μαζί με τάφους (2 ος αι. π.Χ. - 2 ος αι. μ.Χ.). Στη ρωμαϊκή εποχή χρονολογούνται οι λιμενικές εγκαταστάσεις και το αποχετευτικό σύστημα της πόλης.

Οι αρχαιολογικοί χώροι της Λήμνου θεωρούνται από τους πιο σημαντικούς σε Ελληνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο και είναι σίγουρο ότι θα κερδίσουν την προσοχή και το ενδιαφέρον κάε επισκέπτη.

ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ 

 Η Ηφαιστεία ήταν η μεγαλύτερη πόλη του νησιού από το 1000 π.Χ μέχρι το 1200 μ.Χ. Οικοδομήθηκε από τους Πελασγούς και ήκμασε κατά την αθηναϊκή, ρωμαϊκή και βυζαντινή περίοδο. Μετά τις ανασκαφές της περιόδου 1926-1936 ήρθε στο φως μια ολόκληρη πόλη με κατοικίες,ιερά τοπικών αλλά και πανελλήνιων θεών, δημόσια κτίρια, λουτρά καθώς και θέατρο της ελληνιστικής περιόδου, το οποίο πρόσφατα αναστηλώθηκε. Το ιερό της Μεγάλης Θεάς, το οποίο χρησιμοποιήθηκε από τον 8ο  μέχρι και τον 6ο αιώνα π.Χ., υπάρχει ακόμη και σήμερα πάνω στο λόφο δίπλα από το αρχαίο θέατρο. Η Ηφαιστεία εγκαταλείφθηκε οριστικά το 13ο αιώνα εξαιτίας της φυσικής καταστροφής που υπέστη το λιμάνι της. Το όνομά της το πήρε από τον Ήφαιστο, το θεό της φωτιάς. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, στην περιοχή αυτή είχε το εργαστήριο του ο Ήφαιστος κι εκεί δίδαξε στους Λημνίους την τέχνη της σιδηρουργίας. Η Ηφαστεία ήταν κτισμένη στη βόρεια πλευρά του κόλπου Πουρνιά και σε απόσταση 35 χλμ. Από την Μύρινα. Ανάμεσα στα κτίσματα ξεχωρίζει το θέατρο, που αναστηλώθηκε πρόσφατα, κατασκευασμένο πιθανώς στην ελληνιστική περίοδο και τροποποιημένο στη ρωμαϊκή. Το θέατρο της Ηφαιστείας θεωρείται από τα σπουδαιότερα του αρχαίου ελληνικού κόσμου. 11 Αυγούστου 2010, ύστερα από 2.300 χρόνια, το αρχαίο θέατρο της Ηφαιστείας, άνοιξε, με τον Οιδίποδα Τύραννο.

    ΠΟΛΙΟΧΝΗ 

 Στη θέση Καμίνια, κάτω από το ακρωτήρι Βοροσκόπος, βρίσκονται τα λείψανα της προϊστορικής Πολιόχνης. Η Πολιόχνη, παραθαλάσσιος οικισμόςτης πρώϊμης εποχής του Χαλκού -3^η χιλιετία π.Χ-απέναντι από την Τροία, είναι ένας από τους καλύτερα διατηρημένους οχυρωμένους προϊστορικούς οικισμούς της Ελλάδας.Πρόκειται για έναν από τους αρχαιότερους και σημαντικότερους προϊστορικούς οικισμούς στο χώρο του Αιγαίου και αναφαίρετε ως η πρώτη πόλη της Ευρώπης Οι ανασκαφές ξεκίνησαν από τους Ιταλούς, την περίοδο 1931-36 και έφεραν στο φως τέσσερις διαδοχικούς οικισμούς διαφορετικών ιστορικών περιόδων, κτισμένους τν ένα επάνω στα θεμέλια του άλλου. Τα αρχιτεκτονικά μέλη της αρχαιότερης πόλης, τοποθετούνται στην 3^η χιλιετία π.Χ και ο πολιτισμός αυτός σύμφωνα με τους ιστορικούς άκμασε την ίδια εποχή με την Τροία.Ο οικισμός διέθετε αποχετευτικό δίκτυο, πλακόστρωτους δρόμους, με δημόσια πηγάδια και κτήρια δημόσιου χαρακτήρα όπως το «βουλευτήριο» και τη «σιταποθήκη». Επίσης τα ευρήματα μαρτυρούν ένα σημαντικό μεταλλουργικό κέντρο που ανέπτυξε πρωτοπόρο τεχνολογία στον τομέα αυτό και συμφωνούν με τη μυθολογική ιστορία της Λήμνου, όπου είχε το εργαστήριο του ο χαλκουργός Ήφαιστος. Η Πολιόχνη είναι γνωστή και με το όνομα Επτάπολις, καθώς με τις ανασκαφές αποκαλύφθηκαν επτά διαδοχικοί οικισμοί.Το τέλος της «ζωής» της τοποθετείτε γύρω στο 1600π.Χ και φαίνετε να οφείλεται σε φοβερό σεισμό ή σε μεγάλες γεωλογικές μεταβολές. Συμπίπτει με την καταστροφή της Σαντορίνης από την έκρηξη του ηφαιστείου της.

 ΚΑΒΕΙΡΙΟ ΙΕΡΟ 

Το Καβείριο της Λήμνου, που ήρθε στο φως έπειτα από ανασκαφές το 1937-1939, αποτελεί ένα από τα αρχαιότερα ιερά σ’ ολόκληρο το Αιγαίο. Βρίσκεται στην κορυφή ενός λόφου στο βόρειο τμήμα του νησιού,τρία χιλιόμετρα βόρεια της Ηφαιστείας (στη θέση Χλόη) και βρέχεται από τη θάλασσα. Χτίστηκε τον 8ο αιώνα π.Χ. και αποτελούνταν από αίθουσες τελεστήρια, όπου πραγματοποιούνταν τελετές μύησης, τα λεγόμενα Καβείριαμυστήρια. που σχετίζονταν με την αναγέννηση της φύσης και τη γονιμότητα.

Παρόλο που το τελεστήριο καταστράφηκε δύο φορές από πυρκαγιά, οικοδομήθηκε ξανά και παρέμεινε ως τόπος λατρείας μέχρι και τα Ρωμαϊκά χρόνια. Σύμφωνα μάλιστα με μελέτες το Καβείριο αποτελεί το αρχαιότερο τελεστήριο σε ολόκληρη την Ελλάδα. προγενέστερο και σημαντικότερο ακόμη  και από εκείνο της Σαμοθράκης.Το ιερό ήταν αφιερωμένο στη λατρεία των Καβείρων, Κάβειροι λέγονταν τα παιδιά που είχε αποκτήσει ο Ήφαιστος με την Καβειρώ και θεωρούνταν προστάτες των σιδηρουργών. Λόγω της ηφαιστειακής φύσης του νησιού αναπτύχθηκαν πολύ νωρίς χθόνιες λατρείες της Γης, του Ηφαίστου και των Καβείρων. Τα ερείπια που βρέθηκαν εκεί χωρίζονται με ένα χαντάκι. Στη μια πλευρά υπάρχει ένα τελεστήριο ή αίθουσα μυήσεως, ένα ανάκτορο και μια στοά. Στην άλλη ένα μεγάλο τελεστήριο, με 12 δωρικές κολόνες στην πρόσοψή του. Πρόκειται για νεότερο οικοδόμημα, Ελληνιστικής Περιόδου. Από το ιερό αυτό εμπνεύστηκε ο Αισχύλος την τραγωδία του “Κάβειροι”.

   Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΦΙΛΟΚΤΗΤΗ

Κάτω από το Καβείριο ιερό,  θα βρείτε τη ξακουστή «σπηλιά του Φιλοκτήτη», με δύο εισόδους, μία από την σχισμή του βράχου και μία από τη θάλασσα. όπου σύμφωνα με τη μυθολογία είχε μεταφερθεί από τους συντρόφους του ο Ομηρικός ήρωας, έπειτα από δάγκωμα φιδιού, ελπίζοντας πως η “Λήμνια γη” θα τον γιατρέψει. Ο Φικλοκτήτης, εξεστράτευσε κατά της Τροίας μαζί με τους άλλους Έλληνες, επικεφαλής επτά πλοίων με Θεσσαλούς πολεμιστές. Στο ιερό της Αθηνάς, η Θεά Ήρα βρήκε αφορμή να εκδικηθεί τον Φιλοκτήτη, ο οποίος είχε βοηθήσει τον νόθο γιο του συζύγού της Δία, τον Ηρακλή. Η Ήρα έστειλε μια δηλητηριώδη σμέρνα, την  φύλακα του ιερού ναού να του επιτεθεί και να τον δαγκώσει στο πόδι. Η δυσοσμία από την πληγή του ήταν τόσο ανυπόφορη, όπου ο Οδυσσέας προέτρεψε τους συντρόφους του να τον εγκαταλείψουν στο νησί. O Φιλοκτήτης έζησε στη σπηλιά για 12 ολόκληρα χρόνια και θεραπεύτηκε χρησιμοποιώντας την ιαματική Λημνία Γη.O Φιλοκτήτης είναι ο ήρωας που ενέπνευσε τους τρεις τραγικούς ποιητές μας - η τραγωδία «Φιλοκτήτης», του Σοφοκλή, σώζεται ακέραια μέχρι τις μέρες μας.  

                 

Ο ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ

Λίγο έξω από την Μύρινα, σε απόσταση 2 χλμ, στην περιοχή του Αυλώνα, αποκαλύφθηκαν τα εντυπωσιακά λείψανα ενός εκτεταμένου ιερού προς τιμή της Αρτέμιδος

Το ιερό ήρθε στο φως την εποχή που γίνονται εργασίες για την κατασκευή ενός ξενοδοχειακού συγκροτήματος. Η ανασκαφή έγινε με έξοδα του ιδιοκτήτη του οικοπέδου και αποκάλυψε ένα συγκρότημα με αψιδωτά κτίρια κτισμένα σε διαδοχικές φάσεις. Ο κύριος χώρος της λατρείας με τον βωμό στο κέντρο του είναι υπαίθριος κι αυτό εξηγείται από το ότι η Άρτεμη της Λήμνου λατρεύεται ως Σελήνη, ως ουράνια θεότητα. Στα πλάγια του κεντρικού λιθόστρωτου χώρου υπάρχουν δωμάτια για τη λατρεία και γύρω συγκροτήματα για τη διαμονή των επισκεπτών και βοηθητικοί χώροι. Το ιερό περικλείεται από διπλό περίβολο. Στην βορειοδυτική άκρη βρίσκεται μια μακρόστενη αίθουσα με έδρανα, όπως στο Καβείριο. Ανήκει στην Ελληνιστική Εποχή και πιθανόν είναι χώρος συγκέντρωσης και μύησης πιστών. Έχουν βρεθεί ένας θυσιασμένος νεαρός ταύρος, ειδώλια ταύρων, αγγεία, νομίσματα και άλλα αντικείμενα από τον 7ο αιώνα π.Χ. μέχρι το τέλος των ελληνιστικών χρόνων. Τα οικοδομικά λείψανα αυτού του ιερού,  ενσωματώθηκαν στο χώρο του ξενοδοχείου, αφού η ανέγερσή του στάθηκε αφορμή της ανασκαφής.

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗΜΥΡΙΝΑ         

            

   Η προϊστορική Μύρινα, δηλαδή, ένα τμήμα της, αφού ακόμη ανασκάπτεται, εκτείνεται στο βόρειο τμήμα της σημερινής πόλης από τον λόφο της Λέσχης Αξιωματικών και το κτήμα της Μητρόπολης, μέχρι τον χαμηλό λόφο κοντά στην παραλία Ρηχά Νερά. Τα πρώτα δείγματα αθρώπινης κατοικίας στη Μύρινα εμφανίστηκαν την Ύστερη Νεολιθική εποχή, την 4η χιλιετία π.Χ. Ο οικισμός αναπτύσσεται την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού. Η Μύρινα εξελίχθηκε σε αστικό κέντρο, με τους πρώτους κατοίκους να εγκαθίστανται στην περιοχή Ρηχά Νερά στην οποία βρίσκεται και ο Αρχαιολογικός χώρος. Τα λίγα κατάλοιπα των κλασικών χρόνων που έχουν βρεθεί ως τώρα δείχνουν ότι η κλασική Μύρινα απλώνονταν περίπου στην ίδια έκταση με τη σημερινή. Με την πάροδο των χρόνων η Μύρινα επεκτάθηκε και το 2600-2000 π.Χ. έφτασε να έχει πληθυσμό 3.500 χιλιάδες κατοίκους και να καταλαμβάνει 80.000 στρέμματα. Άλλα ευρήματα μαρτυρούν ότι η Μύρινα βρισκόταν σε ακμή τα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια. Στον αρχαιολογικό χώρο θα βρείτε έναν πρώιμο πολεοδομικό σχεδιασμό, τους λιθόκτιστους αγωγούς για το αποχετευτικό σύστημα και τα μικρά λιθόστρωτα δρομάκια μεταξύ των σπιτιών. Στα ανατολικά της πόλης έχει ανακαλυφθεί νεκροταφείο των ρωμαϊκών χρόνων και σε ιδιωτικό οικόπεδο κοντά στο λιμάνι ένας τοίχος με αποχετευτικό σύστημα με πήλινους αγωγούς, τμήμα μεγάλου τεχνικού έργου της εποχής. Την 4η- 3η χιλιετία π.Χ. εξελίχθηκε σε αστικό  κέντρο