Τοπικά προϊόντα

ΤΑ ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΗΣ ΛΗΜΝΟΥ
Παρά το βραχώδες έδαφος της, η Λήμνος είναι εύφορο νησί, με εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα. Η μακραίωνη ιστορία του τόπου, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την παραγωγή μοναδικών προϊόντων, όπως το Λημνιό κρασί, που έχει εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο, εξαιρετικά τυριά (ΠΟΠ και μη), το τυρί καλαθάκι, το εξαιρετικής ποιότητας μέλι, το σιτάρι και το υπέροχο αλεύρι μαυραγάνι από παλιό σπόρο σταριού. Αυτά τα αγαθά αποτελούν τη βάση της Λημνιακής παράδοσης. Στο πρατήριο της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών  Λήμνου, μπορεί κανείς να προμηθευτεί παραδοσιακά προϊόντα του νησιού και βέβαια τα προϊόντα που παράγει η Ε.Α.Σ. Λήμνου. Στο κατάστημα πωλούνται : κρασιά Λήμνου, εμφιαλωμένα και χύμα, τυρί «καλαθάκι» και φέτα της Λήμνου, γλυκά του κουταλιού (ντοματάκι, ρετσέλι, κολοκύθι κ.α.), ούζο, θυμαρίσιο μέλι, παξιμάδια, τραχανάς και φλωμάρια. Το κατάστημα βρίσκεται στο λιμάνι της Μύρινας.

                                                                  

ΚΡΑΣΙ

Προσεγμένοι αμπελώνες, εξασφαλίζουν την άριστη ποιότητα της πρώτης ύλης και φυσικά του κρασιού της. Τακρασιά της Λήμνου από ντόπιες ποικιλίες  σταφυλιού, δίνουν εξαιρετικά κρασιά που ξεχωρίζουν για το λεπτό άρωμα και τη γεύση τους. Οι ποικιλίες του νησιού είναι: Μοσχάτο Αλεξανδρείας και το Λημνιό ή Καλαμπάκι, η πιο αρχαία ποικιλία του νησιού, που απέκτησε την ονομασία προέλευσης «Λημνιό». Ιδιαίτερα η ποικιλία Μοσχάτο Αλεξανδρείας, χαρίζει κρασιά χαρακτηρισμένα ως προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας (Ο.Π.Α.Π.) και Ονομασίας Προέλευσης Ελεγχόμενης (Ο.Π.Ε.), που βραβεύονται σε παγκόσμιους διαγωνισμούς και εκθέσεις. Κρασιά της Λήμνου είναι: Άρωμα Λήμνου, Δρύινος Άρωμα Λήμνου, Λευκός Ξηρός, Οίνος Ημίξηρος Λευκός και Ημίγλυκος, Μοσχάτος Λήμνου, Λευκός, Γλυκύς, Αιγαιοπελαγίτικος Λευκός Ξηρός, Ερυθρός Ξηρός, Ροζέ Ξηρός, Ρετσίνα.

ΟΥΖΟ ΛΗΜΝΟΥ (ΛΗΜΝΙΟ ΡΑΚΙ)

Παρασκευάζεται στα λακαριά–ρακαριά- (από τη λέξη ρακί),τα τοπικά παραδοσιακά αποστακτήρια του νησιού, όπου, μετά από βρασμό και διπλή απόσταξη, βγάζουν το τσίπουρο /ρακί.

ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ

  

                                     

ΚΑΛΑΘΑΚΙ

Το καλαθάκι Λήμνου-λευκό τυρί- είναι ένα πλούσιο σε γεύση τυρί, που παράγεται αποκλειστικά από γάλα προβάτων και κατσικιών, τα οποία βόσκουν ελεύθερα στα καταπράσινα λιβάδια της Λήμνου. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με το κλίμα του νησιού, καθορίζει τη γεύση και την ποιότητα του γάλακτος και χαρίζει ξεχωριστή γεύση στο παραγόμενο τυρί. Η γεύση του θυμίζει εκείνη της φέτας, αλλά δεν είναι τόσο ξινή. Για την παρασκευή του, χρησιμοποιούν πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα, το οποίο πήζουν μέσα στα τυροβόλια (καλαθάκια πλεγμένα με πράσινα βούρλα). Το καλαθάκι κατά την παραγωγή του τοποθετείται σε πλεκτά καλάθια για να στραγγίξει και στη συνέχεια, μετά ξηρό αλάτισμά του, αποθηκεύεται σε άλμη, σε θερμοκρασία δωματίου για να ωριμάσει. Η ονομασία «καλαθακι» προέρχεται από το σχήμα που παίρνει το τυρί, το οποίο είναι χαρακτηρισμένο ως προϊόν Π.Ο.Π. (Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης) και είναι από τα πιο αναγνωρίσιμα προϊόντα της Λήμνου. Το Καλαθάκι Λήμνου ΧΡΥΣΑΦΗ απέσπασε το Χρυσό Βραβείο Γεύσης στο Φεστιβάλ Γάλακτος τον Οκτώβριο του 2009.

ΜΕΛΙΧΛΩΡΟ ή ΜΕΛΙΠΑΣΤΟ

Το μελίχλωρο, παρασκευάζεται παραδοσιακά στη Λήμνο από αιγοπρόβειο γάλα. Βασικό στάδιο της παραγωγής του είναι η στράγγησή του, που γίνεται σε σκιερούς και καλά αεριζόμενους χώρους και σε περίόδους κατά τις οποίες η υγρασία της ατμόσφαιρας είναι σχετικά χαμηλή, δηλαδή μετά το τέλος της άνοιξης. Με τον τρόπο αυτό γίνεται η αφυδάτωση του τυριού. Σε πρώτη φάση το τυρί αποκτά υφή μεταξύ χλωρού και ξηρού  (μελίχρωρο). Ενώ όταν προχωρήσει η αφυδάτωση, το τυρί γίνεται σκληρό. Είναι ιδανικό για τρίψιμο, για σαγανάκι ή σαν επιτραπέζιο. 

ΚΑΣΚΑΒΑΛΙ

Το κασκαβάλι,  είναι από τα πιο παλιά τυριά της Λήμνου και ο τρόπος παραγωγής του χάνεται στα βάθη των αιώνων.

Πρόκειται για ένα έντονα αρωματικό τυρί, με βουτυράτη γεύση, από ντόπιο πρόβειο γάλα, γνωστό για την παραγωγή του κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους από τους κτηνοτρόφους (κεχαγιάδες) της Λήμνου. Χαρακτηριστικό της παραγωγικής διαδικασίας είναι η αναθέρμανση του τυροπήγματος. Σε παλαιότερες εποχές η διαδικασία της ξήρανσης γινόταν παραδοσιακά μετά το μήνα Μάϊο. 

Τα κεφαλάκια του τυριού τοποθετούνταν μέσα σε ξύλινα καφάσια με σίτα και αφήνονταν να στεγνώσουν σε σκιερό μέρος -κάτω από δένδρα συνήθως- σε θερμοκρασία άνω των 22οC. Το κασκαβάλι προσφέρεται σαν επιτραπέζιο τυρί, αλλά είναι επίσης ιδανικό για σαγανάκι, τριμμένο πάνω σε ζυμαρικά, σαν εκλεκτό συστατικό σε ριζότο, πίτσες, πίτες και πράσινες σαλάτες.

Φέτα (ΠΟΠ)
Μια σκληρή φέτα, με αλμυρή και υπόξινη γεύση που παράγεται αποκλειστικά από αιγοπρόβειο γάλα, από ζώα ελεύθερης βοσκής. Η χλωρίδα του νησιού και το κλίμα του, που επηρεάζεται από την θαλασσινή αύρα, χαρίζουν ιδιαίτερη γεύση στο γάλα των ζώων και ξεχωριστό «χαρακτήρα» στο τυρί. 

    

                                        

ΦΛΩΜΑΡΙΑ

Πρόκειται για την παραδοσιακή χυλοπίτα της Λήμνου: ένα τοπικό ζυμαρικό κομμένο σε πολύ ψιλά κομματάκια «σαν σπίρτα».Παρασκευάζεται με λημνιό αλεύρι, χωριάτικα αυγά και λημνιό πρόβειο γάλα.

Το ζύμωμα, το άνοιγμα και το κόψιμο των φλωμαριών, σε προηγούμενες εποχές, ήταν μια διαδικασία που θύμιζε γιορτή. Οι νοικοκυρές μαζεύονταν όλες μαζί από σπίτι σε σπίτι για να φτιάξουν τα φλωμάρια της κάθε οικογένειας, Το κόψιμο των φλωμαριών ήταν ένα από τα στοιχεία που καθόριζαν την επιδεξιότητα μιας νοικοκυράς.Τα φλωμάρια φτιάχνονταΙ τους καλοκαιρινούς μήνες, για να στεγνώσουν σωστά, και αποθηκεύονταΙ, για να αποτελέσουν ένα γρήγορο και χορταστικό φαγητό τους κρύους μήνες του χειμώνα. Τα φλωμάρια χρησιμοποιούνται σε πολλές παραδοσιακές λημνιακές συνταγές. 

ΤΡΑΧΑΝΑΣ

Ο παραδοσιακός λημνιός τραχανάς παρασκευάζεται από χονδρό σιμιγδάλι ή αλεσμένο σιτάρι. Το αλεσμένο σιτάρι αναμιγνύεται με γάλα ή ξινόγαλα, στεγνώνει σε σκιερό μέρος που αερίζεται και στη συνέχεια περνιέται από κόσκινο (δερμόνι), μέχρις ότου γίνει αρκετά ψιλό... σαν σουσάμι!
Την παλιά εποχή, άλεθαν το σιτάρι σε πέτρινο χερόμυλο, το ανακάτευαν με ξινισμένο γάλα, το άφηναν στον ήλιο να στεγνώσει και, τέλος, το περνούσαν από σήτες. Είναι περίφημος ο λημνιός σταρένιος τραχανάς. Μέχρι σήμερα τον χρησιμοποιούν για να φτιάχνουν νοστιμότατες σούπες, πίτες, γεμιστούς ντολμάδες ή για να συνοδεύουν το αρνίσιο κρέας.

ΠΑΞΙΜΑΔΙΑ

Τα σταρένια και κριθαρένια παξιμάδια Λήμνου παράγονται από εκλεκτά σιτάρια και κριθάρια Λήμνου, χωρίς συντηρητικά, Εξαιρετικές είναι οι ποικιλίες παξιμαδιών, από σταρένιο, σιμιγδαλένιο ή ανάμεικτο με κριθάρι αλεύρι: εφτάζυμα (αφράτα και αρωματικά παξιμάδια,Τα μικρά παξιμάδια (μπουκιές) μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε αντί για κρουτόν σε σαλάτες ή σούπες ή να τα αλείψετε και να δημιουργήσετε υπέροχα καναπεδάκια. 

     

ΜΕΛΙ

Αναπόσπαστο κομμάτι της μακραίωνης ιστορίας του νησιού είναι η μελισσοκομία. Σημαντικά είναι και τα βαράδια, παραδοσιακές κυψέλες της Λήμνου, που αποτελούσαν τα μελισσαργιά - μελισσότοπους του νησιού. Παλαιότερα το παρήγαγαν εύποροι κάτοικοι του νησιού, που είχαν σαν χόμπι τη μελισσοκομία, σήμερα, όμως, υπάρχουν πολλοί ερασιτέχνες και άλλοι τόσοι σωστοί επαγγελματίες, από τους οποίους μπορείς να προμηθευτείς αγνό προϊόν. Η Λήμνος σήμερα έχει να παρουσιάσει μια μελισσοκομία αρκετά δραστήρια απέναντι στις απαιτήσεις των καιρών μας, με μελισσοκόμους ερασιτέχνες και επαγγελματίες. Μέλι παχύρευστο, με υπέροχο άρωμα, κεχριμπαρένιο χρώμα και έντονη γεύση. Το εξαιρετικής ποιότητας μέλι της Λήμνου, μοσχοβολάει θυμάρι και θεωρείται ένα από τα καλύτερα και ακριβότερα της Ελλάδας.Το γεγονός ότι η Λήμνος είναι κατάσπαρτη με θυμάρι δίνει σε αυτό το προϊόν, το μέλι της, την ιδιαιτερότητά του, καθώς το χώμα και ο αέρας του τόπου επηρεάζονται από το φυτό αυτό. 

ΓΛΥΚΙΣΜΑΤΑ

BENΙΖΕΛΙΚΑ

Τα βενιζελικά είναι γλύκισμα που δημιούργησαν οι Λημνιές νοικοκυρές για να προσφέρουν στον Ελ. Βενιζέλο όταν αυτός επισκέφθηκε τη Λήμνο μετά την απελευθέρωσή της, το 1912. Για να παρασκευαστούν, ανακατεύονται με τα χέρια αμύγδαλα, σοκολάτα, κουαντρό και σιρόπι. Προστίθεται κονιάκ και το μείγμα πλάθεται σε μπαλάκια. Όταν αυτά σφίξουν, γλασάρονται με βανίλια υποβρύχιο! Γνήσια βενιζελικά θα βρείτε παντού στη Λήμνο, αφού εδώ είναι ο τόπος παραγωγής τους.

ΣΑΜΣΑΔΕΣ

Οι σαμσάδες είναι παραδοσιακό γλυκό, το οποίο φτιαχνόταν κυρίως τα Χριστούγεννα. Μοιάζει αρκετά με τον μπακλαβά, αλλά αντί για αμύγδαλα παρασκευάζονται με σουσάμι.

ΑΜΥΓΔΑΛΩΤΑ

Γλυκά κεράσματα, που φτιάχνονται με αμύγδαλα. Στη Λήμνο τα αμυγδαλωτά ήταν ανέκαθεν ιδιαίτερα διαδεδομένα, αφού το νησί ήταν (και είναι) γεμάτο αμυγδαλιές με άριστης ποιότητας αμύγδαλα.

ΓΛΥΚΑ ΚΟΥΤΑΛΙΟΥ

Στη Λήμνο θα βρείτε γλυκά κουταλιού, από όλα σχεδόν τα φρούτα, τα οποία παρασκευάζονται από μικρές βιοτεχνίες. Αγαπημένα γλυκά είναι ο ορνός (άγριο σύκο), το ντοματάκι, το ρετσέλι, το κολοκύθι  και άλλα.